Tijdens een sollicitatiegesprek kan gevraagd worden of je een bepaalde competentie wilt toelichten. Vind je dit een lastige vraag? Maak dan gebruik van de STAR-methode! Hiermee kun je gestructureerd een adequaat antwoord geven. En je kunt het van te voren oefenen!
STAR
Situatie, Taak, Actie en Resultaat: dat is wat STAR betekent. Aan de hand van deze vier punten vertel je hoe je in het verleden in een bepaalde situatie hebt gehandeld. Je kunt zo een competentie toelichten of vertellen hoe je met bepaalde problemen omgaat. Door steeds deze structuur aan te houden maak je het jezelf gemakkelijk én kun je de vraagsteller kort en bondig antwoorden.
Situatie
Je bedenkt een situatie uit je werkverleden die van toepassing is op de gestelde vraag. Heb je nog geen werkervaring? Gebruik dan een ervaring tijdens een stage, opleiding of bij vrijwilligerswerk. Beschrijf de situatie kort. Bij wat voor bedrijf werkte je en welk probleem deed zich voor? Natuurlijk neem je een voorbeeld waarin je beste kanten naar voren komen.
Taak
Beschrijf wat jouw taak in deze situatie was. Wat jouw functie was bij het bedrijf, maar ook wat er in deze specifieke situatie van jou verwacht werd. Misschien had je wel speciale instructies gekregen.
Actie
De ‘A’ in STAR wordt ook wel Aanpak of Activiteiten genoemd. Hoe je het ook noemt, vertel bij dit punt wat jij concreet gedaan hebt om het probleem op te lossen. Benoem de stappen die je hebt ondernomen. Welke handelingen heb je verricht en wat heb je gezegd?
Resultaat
Vertel wat het resultaat van je acties was. Natuurlijk benoem je alleen positieve resultaten. Van mislukte acties leer je ook, maar tijdens een sollicitatiegesprek kun je die maar beter voor jezelf houden.
Extra ‘R’ van Reflectie
De STAR-methode staat ook wel bekend als STARR. Die extra ‘R’ staat dan voor Reflectie. Hierin kun je aangeven wat je van de situatie hebt geleerd, bijvoorbeeld hoe je het probleem voortaan kunt voorkomen.
Een voorbeeld
Wat er tijdens een sollicitatiegesprek aan je gevraagd wordt, hangt natuurlijk sterk van de functie af. Om je een idee te geven van hoe je de STAR-methode kunt hanteren, hierbij een voorbeeld voor een verkoper die de vraag krijgt hoe hij met lastige klanten omgaat.
- Situatie: ik werkte als verkoper op de elektronica-afdeling van een groot warenhuis. Een bepaald product was in de aanbieding, maar was heel snel uitverkocht. Klanten die tevergeefs voor dat product kwamen, konden op een wachtlijst geplaatst worden. Een klant werd hier boos over, omdat hij het product gelijk nodig had.
- Taak: mijn taak was de klant te woord staan en te vertellen dat het product pas over een paar weken weer leverbaar was. De klant nam daar echter geen genoegen mee, hij wilde het product gelijk hebben.
- Actie: Ik heb de klant gekalmeerd en contact opgenomen met het hoofdkantoor om er achter te komen of het product in een ander filiaal nog voorradig was. Dat bleek het geval te zijn. In overleg met de klant heeft dat filiaal het toen opzij gelegd, zodat de klant het de volgende dag daar kon ophalen.
- Resultaat: een gekalmeerde, tevreden klant.
Wat kun je verder met STAR?
Je kunt STAR dus gebruiken om bepaalde competenties of eigenschappen met een voorbeeld toe te lichten. Je kunt de methode ook toepassen bij vragen als ‘Waar ben je het meest trots op in je carrière?’. Ook in een sollicitatiebrief kun je STAR gebruiken door hiermee een bepaalde competentie of ervaring te beschrijven.
Vooraf oefenen
Als je tijdens een sollicitatiegesprek overvallen wordt door een vraag, dan zal je er misschien niet zo snel aan denken een antwoord te geven met behulp van de STAR-methode. Ook een goed voorbeeld zal je misschien niet zo een-twee drie te binnen schieten. Vooraf oefenen is daarom een goed idee.
Bedenk voorafgaand aan het sollicitatiegesprek welke competenties belangrijk gevonden zullen worden. Lees de vacaturetekst nog eens na. Daar wordt meestal al een en ander genoemd. Heb je ervaring in een vergelijkbare functie? Dan is het verzinnen van voorbeeldsituaties waarschijnlijk niet zo heel moeilijk.
Focus je op prestaties waar je trots op bent en resultaten die je een goed gevoel geven. Koppel een competentie aan een voorbeeldsituatie en werk het hele rijtje situatie – taak – actie – resultaat – (reflectie) af. Doe dit bij voorkeur op papier, zodat je het nog eens rustig na kunt lezen. Werk op deze manier een aantal competenties uit. Vraag ook aan anderen wat ze er van vinden.
Verdere tips
- Tot slot nog enkele tips om STAR succesvol te laten verlopen:
- Hou het kort en bondig. Gebruik maximaal vijf zinnen per punt. Als je gesprekspartner er meer over wil weten, dan stelt hij wel een vraag.
- Gebruik situaties uit een recent verleden. Als je aan komt zetten met een voorbeeld van twintig jaar geleden, zal je gesprekspartner zich afvragen of je sinds die tijd niets noemenswaards meer hebt gepresteerd.
- Als het kan, kwantificeer dan je resultaten. Een stijging van zoveel meer websitebezoekers of zoveel procent meer resultaat, doet het altijd goed.
- Wees eerlijk over jouw aandeel in het resultaat.
- Overdrijf je bijdrage niet en verzin ook geen situaties die niet hebben plaatsgevonden.
