Als je ergens solliciteert, dan wordt soms gevraagd of je referenties wilt opgeven. Hoe vind je zo snel een referentie? Lastig als je daar niet van te voren over hebt nagedacht. Je leest hier, hoe je een referentie kan vinden en wat er daarna gebeurt.
Waarom een referentie wordt gevraagd
Soms staat het al in de vacaturetekst vermeld: graag twee referenties opgeven. Maar vaker komt dit pas aan de orde als je al verder in de sollicitatieprocedure bent. Het is dan een goed teken: ze overwegen om met jou in zee te gaan. Maar waarom vragen ze eigenlijk om een referentie, geloven ze niet wat jij hebt verteld? Je potentiële werkgever kan natuurlijk heel veel vertrouwen hebben in zijn mensenkennis. Hij is er dan van overtuigd dat hij op grond van de informatie die jij verstrekt, kan beoordelen of je wel of niet geschikt bent voor de vacante functie. Maar misschien heeft hij daar slechte ervaringen mee. Iedereen kent ook wel een verhaal over iemand die zich een functie in heeft gebluft, terwijl hij de vereiste diploma’s of ervaring helemaal niet had. Om dat te voorkomen, trekken sommige werkgevers referenties na.
Op tijd beginnen met een referentie zoeken
Als je begint met solliciteren, kun je beter ook maar gelijk beginnen met nadenken over wie je als referentie kunt vragen. Als in de vacaturetekst al gelijk om referenties gevraagd wordt, hoef je dan niet eerst je netwerk langs te gaan, voordat je de sollicitatiebrief de deur uit kunt doen. En als het later in het sollicitatieproces aan de orde komt, heb je meestal niet zo veel tijd om referenties op te geven. Je kunt ze dan maar beter paraat hebben. Dus begin op tijd met zoeken!
Wie je als referentie kunt vragen
Maar wie moet je vragen? Het ligt er natuurlijk een beetje aan hoe ver je al in je carrière bent. Ben je net afgestudeerd, dan is je keus vaak niet heel groot. Je vader of moeder vragen is niet zo’n heel goed idee. Je buurvrouw ook niet, maar misschien wil je stagebedrijf wel een goed woordje voor je doen. Dat ligt er natuurlijk wel aan hoe je stage is verlopen en hoe lang die stage geleden is. Een docent of de begeleider van je afstudeeropdracht kun je ook vragen. Of je werkgever van je bijbaantje. Inhoudelijk is het baantje misschien niet relevant, maar als je daar een positieve indruk hebt gemaakt, is dat zeker het vermelden waard. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als je altijd op tijd komt, altijd bereid bent om voor je collega’s in te vallen, altijd vrolijk bent of erg goed met de klanten omgaat.
Ben je al verder in je carrière, dan ligt het voor de hand om een voormalige leidinggevende te vragen. Of iemand waarmee je op een of andere manier hebt samengewerkt. Een collega kan ook. Zoek in ieder geval iemand die jou goed kent en een positieve indruk van jou heeft.
Je huidige werkgever als referentie opgeven
Je huidige werkgever als referentie opgeven, kun je beter niet doen. Behalve dan misschien als er een situatie is waardoor je contract niet verlengd wordt, terwijl beide partijen dat wel zouden willen. Bijvoorbeeld bij een reorganisatie of als je voor een tijdelijke klus bent ingehuurd, die nu afgerond is en er geen ander werk voor je is.
In andere gevallen kun je je huidige werkgever er maar beter buiten laten. Als bekend is dat je aan het solliciteren bent, heeft dat vaak gevolgen voor je huidige functie. Als je huidige baan je eerste baan is, kan het opgeven van een referentie dan wat lastig worden. Hetzelfde geldt als je ergens al heel lang werkt. Je moet dan je referenties buiten je werk zoeken, bijvoorbeeld bij het vrijwilligerswerk dat je doet.
Van te voren vragen
Noem nooit zomaar een referentie als daar om gevraagd wordt. Neem altijd eerst contact op met de persoon in kwestie en vraag of je hem of haar als referentie mag noemen. Uiteraard vraag je alleen iemand van wie je verwacht dat hij of zij een positief beeld van je zal schetsen. Maar ben je daar wel zeker van? Het is goed om even na te vragen of je beoogde referentie jou op basis van jullie gedeelde verleden zou aanbevelen. Daarna kun je dan de vraag stellen of je hem of haar als referentie mag noemen. Als je iemand na de eerste vraag hoort aarzelen, schroom dan niet om even door te vragen. Misschien heb je in het verleden anders gefunctioneerd dan dat je dacht en dat is ook goed om te weten.
Hoe vermeld je referenties?
Als je referenties doorgeeft aan je potentiële werkgever, doe dat dan altijd met vermelding van het bedrijf of organisatie waarbij ze werken, hun functie en contactgegevens die up-to-date zijn.
Als er al in de vacaturetekst om referenties wordt gevraagd, dan neem je ze in je cv op. Maak hiervoor een aparte rubriek ‘Referenties’. Meestal worden twee referenties gevraagd. Vermeld dan van allebei de naam, het bedrijf, de functie en de contactgegevens. Is het al wat langer geleden dat je om toestemming hebt gevraagd, controleer dan altijd even of de contactgegevens nog kloppen. Ook handig voor de personen in kwestie: hou ze op de hoogte bij welke sollicitatie je ze genoemd hebt, dan zijn ze voorbereid dat ze gebeld kunnen worden.
Als je je cv ergens op internet achterlaat, vermeld er dan nooit referenties op. Je hebt er dan geen zicht meer op wie naar jou zou kunnen informeren. Daarnaast zal je referentie het misschien ook niet op prijs stellen dat zijn gegevens over internet zwerven.
Hoe worden je referenties gecheckt?
Het zal maar zelden voorkomen dat referenties gecheckt worden, voordat je voor een sollicitatiegesprek wordt uitgenodigd. Maar als je op een later moment in de sollicitatieprocedure om referenties wordt gevraagd, dan kun je er wel zeker van zijn, dat ze gebeld gaan worden.
Ga er vanuit dat niet alleen gevraagd gaat worden naar de dingen waarin je goed was, maar zeker ook naar je ontwikkelpunten. Het is eigenlijk net als de vraag die je zelf vaak krijgt tijdens een sollicitatiegesprek: ‘Wat zijn je sterke en zwakke punten?’ Vaak wordt ook gevraagd hoe de samenwerking met collega’s verliep en waarom je vertrokken bent bij die werkgever.
Resultaat van navraag
Je krijgt niet altijd te horen wat de referenties over jou gezegd hebben. Als je wordt aangenomen voor de baan, dan kun je er van uitgaan dat het positief was. Word je echter afgewezen, dan kun je in ieder geval navragen of de referenties daarbij een rol hebben gespeeld. Een volgende keer kun je dan misschien beter aan iemand anders of je hem of haar als referentie mag noemen.
Niet alleen referenties
Staar je trouwens niet blind op je referenties. Tegenwoordig zijn er nog veel meer gegevens van jou bekend die gecheckt worden. Jawel, alles wat op internet over jou te vinden is! Je kunt er van uitgaan dat je nieuwe werkgever je zal googelen voordat je wordt aangenomen. Dus als je met je sollicitatiegesprekken een goede indruk hebt achtergelaten, moet je maar hopen dat ze die goede indruk ook online krijgen. Scheldpartijen op Twitter of welk ander medium dan ook, zal altijd in je nadeel werken. Goede referenties of niet!
