‘We willen graag met je verder praten.’ Als je dat hoort na een eerste sollicitatiegesprek weet je dat de baan langzaam in zicht komt. Je moet alleen nog wel dat tweede gesprek doorkomen. Hoe kun je je daar optimaal op voorbereiden?
Sollicitatietraject
Als je wordt uitgenodigd voor een tweede sollicitatiegesprek, heb je er meestal al een heel traject op zitten. Een telefoontje naar het bedrijf voor meer informatie, een sollicitatiebrief, een eerste gesprek…. Soms gaan er weken overeen na het zien van de vacature voordat je te horen krijgt dat men wel geïnteresseerd is in jou. Het duurt dan vaak ook nog wel even voordat je echt wordt uitgenodigd voor het eerste sollicitatiegesprek. Je hebt dan meestal ruim de tijd om je op dat gesprek voor te bereiden. Bij een tweede gesprek gaat dat vaak anders. Soms zit er maar heel kort tussen het moment dat je voor een tweede gesprek wordt uitgenodigd en het gesprek zelf.
Goede voorbereiding
Ook een tweede sollicitatiegesprek staat of valt vaak met een goede voorbereiding. Onderschat dit tweede gesprek niet door te denken dat je de baan al in handen hebt. Gewoonlijk worden nog twee of drie andere kandidaten voor een tweede gesprek uitgenodigd. Jij bent natuurlijk heel geschikt voor de vacante functie, maar dat zijn die andere kandidaten waarschijnlijk ook! Benut de (korte) tijd die je hebt dus goed om dit tweede gesprek zo goed mogelijk voor te bereiden. Vraag altijd wie je gesprekspartners zullen zijn bij dit tweede gesprek, dan kun je daar met je voorbereiding rekening mee houden.
Verschil tussen eerste en tweede gesprek
Per bedrijf kan de sollicitatieprocedure sterk anders zijn. Het maakt bijvoorbeeld een groot verschil of je bij een klein familiebedrijf of bij een groot internationaal bedrijf solliciteert. In het algemeen zal je het tweede gesprek met andere mensen voeren dan het eerste. Het eerste gesprek is vaak algemener van aard. Een recruiter heeft hierbij vaak een groot aandeel in het gesprek. In het tweede gesprek wordt vaak meer de diepte ingegaan. Er is dan ook vaak een directe collega bij het gesprek aanwezig, waardoor er ook op vaktechnische aspecten wordt ingegaan. Is je tweede gesprek wel met dezelfde mensen als je eerste gesprek, dan kun je vragen verwachten over alles wat in het eerste gesprek nog niet aan de orde is geweest.
Evalueer het eerste gesprek
Hoe bereid je dat tweede gesprek nu het beste voor? In de eerste plaats door het eerste gesprek goed te evalueren. Wacht hier niet mee totdat je de uitnodiging voor het tweede gesprek binnen hebt. Gelijk na je eerste gesprek kun je het beste al een korte evaluatie op papier zetten. Wat ging er goed en wat niet zo? Wat vond je lastige vragen en wat heb je daar op geantwoord? Hoe was de reactie daarop? Over welke onderwerpen werd doorgevraagd? Het beste kun je tijdens het gesprek al wat notities maken, zodat je niet vergeet wat er aan de orde is geweest. Waarde toekennen aan de verschillende onderdelen van het gesprek kan pas achteraf.
Analyseer de functie en jezelf
Aan de hand van je evaluatie kun je nog een stapje verder gaan. In dat eerste gesprek heb je waarschijnlijk een heleboel nieuwe informatie over de functie gekregen. Soms komt die informatie niet overeen met hetgeen je dacht toen je solliciteerde. Maak met behulp van die nieuwe informatie een analyse van de functie. Waar zal je vooral mee bezig zijn? Lijkt dat je leuk om te doen? Met wie moet je samenwerken, wat zijn je verantwoordelijkheden, wie is je leidinggevende? Analyseer ook jezelf met betrekking tot die functie. Sluit wat je moet gaan doen aan bij je ervaring? Vind je jezelf geschikt voor deze functie? Wat zijn je zwakke punten? Heb je bijscholing nodig of een goede begeleiding?
Analyseer het bedrijf
Meer nog dan bij een eerste gesprek is het bij een tweede gesprek van belang dat je zo veel mogelijk weet over de ins en outs van het bedrijf. Daar heb je je natuurlijk voor het eerste gesprek al in verdiept, maar zorg er voor dat je nu helemaal alles weet. Dus kijk op de website, lees jaarverslagen, zoek recensies op internet. Natuurlijk volg je alle social media en lees je artikelen die de laatste tijd over het bedrijf verschenen zijn. Als je iemand kent die er werkt, ga dan eens met hem praten om er achter te komen hoe het bedrijf als werkgever is.
Bedenk vervolgens of en hoe jij bij het bedrijf past. Kan jij je scharen achter de missie en doelen van het bedrijf? En wat weet je al van de bedrijfscultuur, spreekt deze jou aan?
Bereid je voor op verdiepende vragen van de interviewers
Je weet al welke vragen er tijdens het eerste gesprek aan je gesteld zijn. Je denkt misschien dat je die vragen niet nog een keer krijgt, maar dat hoeft niet waar te zijn. Als je nu met andere personen aan tafel zit, kan ook een tweede gesprek weer beginnen met ‘Vertel eens iets over jezelf’. Over het algemeen kun je verdiepende vragen verwachten. Er zal gedetailleerder ingegaan worden op de functie en de meerwaarde die jij kunt hebben voor het bedrijf. Gelukkig heb jij daar al over nagedacht! Je kunt ook verwachten dat je interviewers ontdekt hebben wat jouw zwakke punten zijn. Er zal dan ook doorgevraagd worden hoe je in dit opzicht de functie kan vervullen. Je zult ze er dan van moeten zien te overtuigen dat jij je nog verder kan ontwikkelen.
Bereid je eigen vragen voor
Tijdens het tweede sollicitatiegesprek gaat het er niet alleen om dat het bedrijf een zo goed mogelijk beeld krijgt van jou; andersom geldt dat zeker ook. Voor jou is het ook de gelegenheid om er achter te komen of jij verder wilt in de sollicitatieprocedure en of jij ‘ja’ wilt zeggen als je de baan aangeboden krijgt. Bedenk dus van te voren goed welke vragen er nog beantwoord moeten worden om een goede keuze te kunnen maken. Deze vragen kunnen gaan over de functie, het team of de organisatie. Je kunt bijvoorbeeld de verwachting hebben dat je de beoogde werkzaamheden snel onder de knie zult hebben en dat je wel graag bij dat bedrijf wilt werken, maar niet jarenlang in die functie. Het is dan van groot belang om te weten wat de doorgroeimogelijkheden zijn. Als er veel ontwikkelingen in het vakgebied zijn kun je bijvoorbeeld vragen hoe het bedrijf denkt hier op in te spelen.
Denk alvast na over je salaris en de arbeidsvoorwaarden
Soms komt het in het eerste gesprek al aan de orde, maar vaker is in het tweede gesprek het salaris ook een onderwerp dat op de agenda staat. Het is dan nog niet de bedoeling om te gaan onderhandelen, maar de werkgever wil vaak een indicatie van wat jij wilt gaan verdienen. Je kunt je er van af maken door iets te zeggen als dat je een passende beloning verwacht, maar in de ze fase van de sollicitatieprocedure zullen ze er waarschijnlijk op aandringen dat je iets concreter wordt. Verdiep je er van te voren in wat een gangbaar salaris is voor deze functie in deze organisatie, zodat je een realistisch bedrag kunt noemen. Als je al werkt kun je natuurlijk ook je huidige salaris als uitgangspunt nemen, waar je dan iets bovenop doet.
Denk ook van te voren na over andere arbeidsvoorwaarden zoals verlofregelingen, leaseauto’s of laptops. Het concrete onderhandelen mag dan wel pas later plaatsvinden, maar je wilt jezelf niet benadelen door nu al te laag in te zetten doordat je niet weet wat gebruikelijk is.
Na het gesprek
Maak ook na dit tweede sollicitatiegesprek na afloop een kort verslag van je bevindingen. Zet voor jezelf alle voors en tegens op een rij en neem een beslissing of je die functie wilt gaan vervullen. Als je conclusie gelijk is dat jij niet de aangewezen persoon bent voor deze baan, dan kun je de werkgever laten weten dat je je terugtrekt als sollicitant. Wil je de baan wel graag hebben, dan vindt de werkgever hopelijk ook dat jij hier geschikt voor bent!
