Vaak komt de vraag ‘Heb je zelf nog iets te vragen?’ aan het eind van het sollicitatiegesprek. Alles wat je wilde weten is eigenlijk al behandeld en dan vragen ze of je nog iets te vragen hebt. ‘Nee’ zeggen komt vast niet goed over, maar wat kun je dan nog vragen?
Vragen voorbereiden
Natuurlijk bereid jij je sollicitatiegesprek heel goed voor. Je hebt je elevatorpitch paraat en met de STAR-methode kun je al je competenties toelichten. Voor het geval dat ze dan nog niet weten waarom jij zo geschikt bent voor die functie, kun je dat ook nog op overtuigende wijze voor het voetlicht brengen. Maar bij die voorbereiding hoort ook dat je verzint welke vragen jij wilt stellen. Het gaat er dan natuurlijk om dat jij antwoord krijgt op vragen die voor jou van belang zijn bij je beslissing of je die functie wel of niet wilt gaan vervullen. Wat echter minstens even belangrijk is: met jouw vragen kun je je net nog even extra profileren. Je kunt er mee laten zien dat je je echt verdiept hebt in het bedrijf en de functie.
Tijdens het gesprek
Maak een lijstje met de vragen die je hebt bedacht, zodat je die tijdens het gesprek langs kunt lopen. Je hoeft niet al je vragen tot het eind te bewaren. Als er een onderwerp aan de orde komt waar je een vraag over hebt, kun je hem meestal ook op dat moment stellen. De overige vragen bewaar je dan tot het eind van het gesprek.
Wat kun je vragen?
Wat je precies voor vragen kunt stellen tijdens een sollicitatiegesprek hangt sterk af van de functie en van het bedrijf. Solliciteer je als loodgieter, dan komen er natuurlijk andere dingen aan de orde dan wanneer je een managementfunctie wilt vervullen. Over het algemeen kun je vragen in drie categorieën verdelen:
- vragen over de functie;
- vragen over het bedrijf;
- vragen over de selectieprocedure.
Vragen over de functie
Voor vragen over de functie bestudeer je natuurlijk in de eerste plaats de vacaturetekst grondig. Als je zelf al eerder een dergelijke functie vervuld hebt, kun je met vragen natuurlijk putten uit je eigen ervaring. Ook kun je met vrienden of bekenden praten die een vergelijkbare functie vervullen en naar hun ervaringen vragen.
Vragen die je bijvoorbeeld tijdens het sollicitatiegesprek kunt stellen zijn:
- Hoe is de vacature ontstaan?
- Hoe ziet de ideale kandidaat voor deze functie eruit?
- Wat zijn de uitdagingen van deze functie?
- Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?
- Hoe heeft deze functie zich ontwikkeld?
- Wat heeft de hoogste prioriteit in deze functie?
- Aan wie moet ik verantwoording afleggen in deze functie?
- Hoe groot is het team waarin ik kom te werken?
- Wat zijn de doorgroeimogelijkheden bij deze functie?
- Wat zijn de verantwoordelijkheden in deze functie?
- Als ik word aangenomen, wat is dan mijn eerste opdracht?
- Hoe zien mijn targets eruit?
- Kunt u de afdeling beschrijven waarop ik kom te werken?
- Krijg ik een training voordat ik met werken begin?
- Hoe word ik ingewerkt?
Vragen over het bedrijf
Informatie over het bedrijf vind je in de eerste plaats op de website van het bedrijf zelf. Interessant zijn ook het financieel jaarverslag en het sociaal jaarverslag. Soms zijn deze op de website te vinden, maar het kan ook zijn dat je deze apart op moet vragen. Zoek ook internet af op nieuws over het bedrijf. Zijn er managementwisselingen geweest of andere ontwikkelingen die het nieuws hebben gehaald? Of zijn er bepaalde ontwikkelingen in de branche die ook het bedrijf raken? Afhankelijk van wat er te vinden is, kun je daar tijdens je gesprek over doorvragen. Voorbeelden van vragen die je kunt stellen over het bedrijf zijn:
- Wat is het grootste voordeel van het werken bij dit bedrijf?
- Kunt u iets vertellen over de bedrijfscultuur?
- Welke managementstijl wordt hier over het algemeen gehanteerd?
- Voor welke uitdagingen staat het bedrijf?
- Ik heb …… over uw bedrijf gelezen. Kunt u daar meer over vertellen?
- Wat is de toekomstvisie van het bedrijf?
- Zijn er plannen om uit te breiden?
- Wat voor mensen werken hier vooral?
Vragen over de sollicitatieprocedure
Vaak vertelt de recruiter uit zichzelf al een en ander over de verdere sollicitatieprocedure. Is dat niet het geval, dan kun je aan het eind van het gesprek rustig vragen hoe de procedure nu verder is. Voorbeelden van vragen die je hierover kunt stellen zijn:
- Hoe gaat de procedure verder?
- Hoeveel kandidaten zijn er voor deze functie?
- Op welke termijn verwacht u dat ik iets te horen krijg?
- Maakt een assessment deel uit van de procedure?
- Op welke termijn wilt u de functie invullen?
Welke vragen stel je niet?
Hoewel op scholen vaak wordt gezegd dat er geen domme vragen bestaan, geldt dit niet helemaal voor sollicitaties. Bepaalde vragen kun je echt beter niet tijdens je sollicitatiegesprek stellen. Stel tijdens een eerste gesprek liever:
- geen vragen over feiten;
- geen vragen over details;
- geen vragen over je kansen;
- geen vragen over financiën of andere arbeidsvoorwaarden.
Geen vragen over feiten
Met de moderne technieken (internet) heb je volop de gelegenheid om achter alle feiten over het bedrijf te komen die voor jou interessant zijn. Aantal werknemers, aantal vestigingen, belangrijkste producten, afgeketste fusies in het verleden…… Met een beetje spitten is er van alles te vinden over een bedrijf. Stel hier dus geen vragen over. Je vraagt dan óf naar de bekende weg óf je laat merken dat je je huiswerk niet goed gedaan hebt.
Geen vragen over details
Tijdens het gesprek zullen ongetwijfeld je werkzaamheden aan de orde komen. Dat je daar vragen over stelt, is natuurlijk prima. Beperk je echter tot relevante zaken die je nodig hebt om er achter te komen of je dit werk werkelijk aan kunt en of deze functie ook echt iets voor jou is. Stel geen vragen over details die op dat moment niet van belang zijn. Hoe je iets precies moet uitvoeren, komt wel aan de orde als je ingewerkt wordt.
Geen vragen over je kansen
Natuurlijk ben je aan het eind van het gesprek nieuwsgierig naar hoe je bent overgekomen. Vraag hier echter niet naar. Dus stel niet de vraag: ‘Vindt u mij geschikt voor deze functie?’ of ‘Verwacht u dat ik kans maak op een tweede gesprek?‘ Het geeft alleen aan dat je je onzeker voelt over het gesprek en dat kan de recruiter ook doen twijfelen. Aan de andere kant moet je trouwens ook niet te zelfverzekerd overkomen en bij je afscheid gelijk verwijzen naar het volgende gesprek. Wacht gewoon af, als je verder gaat in de procedure, dan hoor je het vanzelf.
Geen vragen over financiën of andere arbeidsvoorwaarden
Nog een onderwerp dat je niet zelf aan de orde mag stellen: de financiën en andere arbeidsvoorwaarden. Behalve als de tegenpartij er zelf over begint, zijn de arbeidsvoorwaarden geen onderwerp voor een eerste gesprek. Het gaat in eerste instantie over de combinatie van jou en de functie. Ben jij geschikt en lijkt die functie jou ook wat? Pas als je een ronde verder bent, komen in het algemeen de arbeidsvoorwaarden op tafel. En willen ze je daarna ook werkelijk aannemen, dan kun je op dat moment met de onderhandelingen over je salaris en de andere arbeidsvoorwaarden beginnen.
