Jij denkt bij een sollicitatiegesprek misschien nog aan een formeel gesprek in een kantoor, maar dat hoeft niet zo te zijn. Het komt steeds vaker voor dat je in plaats daarvan wordt uitgenodigd voor een kopje koffie bij een tentje om de hoek. Wat voor regels gelden er dan?
Traditioneel sollicitatiegesprek bij bedrijf zelf
De meeste bedrijven zullen er nog steeds voor kiezen om je voor een sollicitatiegesprek op kantoor uit te nodigen bij het bedrijf zelf. Je hebt dan meestal een gesprek met een, twee of zelfs drie mensen, die, vaak strak in pak, gescheiden door een tafel tegenover je zitten. Deze gesprekken verlopen meestal volgens een vast stramien. De rollen zijn duidelijk: zij leiden het gesprek en stellen de vragen, jij antwoordt en probeert ondertussen ook nog wat te weten te komen. Je weet dus vrij duidelijk wat je te wachten staat.
Informeel sollicitatiegesprek bij koffietentje
Niet alle bedrijven zijn gelukkig met de traditionele vorm van sollicitatiegesprekken. Soms kiezen ze er tegenwoordig voor om een eerste gesprek in een informele setting te laten plaatsvinden, bij het koffietentje om de hoek bijvoorbeeld. Je zit daar dan niet tegenover een heel sollicitatiecomité, maar samen met een recruiter aan een tafeltje. Dat klinkt heel gezellig, en dat is het vaak ook, maar het is misschien ook wat verwarrend. In een koffietentje lijkt het alsof je met een vriend of vriendin, of op z’n minst een goede kennis, hebt afgesproken, maar het blijft een gesprek met een recruiter. Tijdens het koffie drinken word je beoordeeld en wat je zegt kan van grote invloed zijn op je carrière bij dat bedrijf.
Waarom daar?
Als je wordt uitgenodigd voor een gesprek in een koffietent, vraag je je misschien af, waarom het gesprek daar moet plaatsvinden en niet gewoon op het bedrijf. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn. Het kan zijn dat het gesprek niet als sollicitatie op een specifieke functie bedoeld is. De recruiter is gewoon op zoek naar nieuw talent en wil graag met je kennismaken. Misschien heb jij zelf wel helemaal niet gesolliciteerd, maar ben je benaderd via LinkedIn of tijdens een recruitmentactiviteit van je studievereniging. Het gesprek bij een kopje koffie is dan oriënterend bedoeld. Jij kan vertellen wat je kunt en waarnaar je op zoek bent en het bedrijf kan vertellen wat ze zoeken en te bieden hebben. Soms is zo’n gesprek in informele setting bedoeld als eerste screening. Alleen als je deze screening doorkomt, mag je op voor het echte sollicitatiegesprek.
Daarnaast past bij sommige bedrijven, veelal startups, een informeel gesprek beter bij de bedrijfscultuur.
Voorbereiding
Maak niet de fout om te denken dat een afspraak in een informele omgeving alleen maar een beetje gezellig kletsen is. Je moet zo’n afspraak wel degelijk voorbereiden, net zo als een regulier sollicitatiegesprek. Je doet dus een grondig onderzoek naar het bedrijf waarmee je het gesprek hebt. Wat doen ze eigenlijk zoal en wat zijn hun missie en doelen? Hoe zit de organisatiestructuur in elkaar en op welke afdeling zou jij willen werken? In welke branche begeeft het bedrijf zich? Wat voor ontwikkelingen zijn er in die branche?
Als je op een specifieke functie solliciteert, moet je je daar natuurlijk ook goed in verdiepen. Lees de vacaturetekst nog even goed en besteed aandacht aan de competenties die gevraagd worden.
Wat je aan moet
Een ander punt dat hetzelfde is als bij een ‘normaal’ sollicitatiegesprek, is je kleding. Ook al zit je in een informele omgeving, je moet toch aandacht aan besteden aan wat je aan doet. Wat de juiste kleding is, hangt erg van het bedrijf af. Onderzoek dus van te voren hoe iedereen er bij dat bedrijf bij loopt. Over het algemeen kun je het beste iets zakelijks aan doen, waarin je er goed verzorgd uitziet. Kleed je dus gewoon op dezelfde manier als dat je doet bij een sollicitatiegesprek binnen een bedrijf.
Cv en portfolio meenemen
Het is altijd een goed idee om je cv mee te nemen naar het gesprek. Meestal wordt er niet naar gevraagd, maar zeker als het contact via LinkedIn tot stand is gekomen en niet via een sollicitatiebrief, kan het nuttig zijn om je cv te kunnen overhandigen. Heb je een portfolio, dan kun je dat ook meenemen om te laten zien als er om gevraagd wordt. Dat kan zowel een papieren portfolio als een digitaal portfolio zijn. In het laatste geval neem je een laptop of tablet mee waarop je het kan laten zien.
Precieze ontmoetingsplek
Als je een sollicitatiegesprek op kantoor hebt, meld je je bij de receptie van het bedrijf en dan loopt de rest vanzelf. Als je in een cafeetje afspreekt, is dat wat lastiger. Je weet natuurlijk ook niet of diegene al aanwezig is of niet. Het gemakkelijkste is het om (kort) van te voren, bijvoorbeeld via WhatsApp, contact te hebben over de precieze ontmoetingsplek: het tafeltje naast de deur of buiten vooraan op het terras. Daarnaast is het handig als je weet hoe die ander er uit ziet. Bekijk dus de profielfoto op LinkedIn aandachtig, maar wees er op voorbereid dat je degene daar niet van herkent. Aanwijzingen over de kleding die iemand draagt, kunnen helpen.
Aankomst
Als je aankomt, wees je er dan van bewust dat alles wat je doet bijdraagt aan de indruk die de recruiter van je krijgt. Zeg je de ober vriendelijk gedag of reageer je chagrijnig omdat er iemand tegen je op botst? Kijk rustig in het rond of je iemand ziet die de recruiter zou kunnen zijn of vraag aan iemand van het personeel of deze al aanwezig is. Loop er dan naar toe, geef een hand en glimlach.
Als jij als eerste daar bent, ga dan naar de plek die jullie hebben afgesproken. Probeer zo te gaan zitten, dat je zicht hebt op de deur, zodat je de recruiter aan ziet komen. Wacht nog met bestellen totdat jullie allebei zitten. Als de recruiter vraagt wat je wilt drinken, hou het dan bij iets simpels en vraag niet het duurste van de kaart. Je kunt beter niet iets te eten bestellen, behalve als jullie een lunchafspraak hebben. Het is best lastig om een vraag te moeten beantwoorden als je net een hap hebt genomen.
Het gesprek zelf
Als jullie dan eenmaal zitten met je drankje voor je, begint meestal gelijk het gesprek. Misschien is er eerst wat small talk over het weer of de reis, maar al snel zal het gaan over functies en jouw competenties. In tegenstelling tot een formeel sollicitatiegesprek zal er hierbij van jou ook verwacht worden dat je het gesprek gaande houdt. Het is meer tweerichtingsverkeer dan in een formele setting. Waarschijnlijk zullen er veel gebruikelijke vragen gesteld worden om jou beter kennen te leren (‘Vertel eens iets over jezelf.’, ‘Wat motiveert je’, ‘Waarom ben je geïnteresseerd in ons bedrijf?’). Zorg dat je deze vragen goed voorbereid hebt. Als het geen sollicitatie op een specifieke functie is, zal de recruiter vooral een beeld van je interesses en competenties willen krijgen. Anders probeert hij of zij natuurlijk ook vast te stellen of jij geschikt bent voor de vacante functie. Toon je interesse in het bedrijf, laat je enthousiasme blijken en stel de vragen die je hebt voorbereid. Laat je ondertussen niet afleiden door de drukte om je heen, maar blijf gefocust op het gesprek.
Einde gesprek
Als het gesprek ten einde is, heb je zelf misschien al een indruk van hoe het is gegaan. Laat dat echter niet blijken als de ander zich daar niet over uit laat. Meestal zal de recruiter zeggen dat je op korte termijn iets zult horen. Bedank voor het gesprek en vergeet niet aan te bieden om je koffie te betalen. Als jullie alle twee tegelijk het café verlaten en al afscheid hebben genomen, loop dan de andere kant op dan de recruiter, ook al moet je daar eigenlijk niet zijn. Het voelt heel ongemakkelijk als jullie nog tien minuten achter elkaar aan moeten lopen.
Stuur als je thuis bent nog een bedankmail aan de recruiter en wacht verder af of dit kennismakingsgesprek leidt tot een vervolg.
