Je kunt natuurlijk in het wilde weg gaan solliciteren als je op zoek bent naar een baan. De kans dat dat wat oplevert is echter niet zo groot. Met een gestructureerde manier van solliciteren vergroot je je kansen, maar hoe bepaal je de juiste sollicitatiestrategie?
Als je pas begint met solliciteren
Als je pas begint met solliciteren, heb je misschien de neiging om op alle vacatures te reageren die je in de verste verte iets lijken. Zodra er een woord in de tekst staat dat betrekking heeft op jou, word je misschien al enthousiast en zie je de baan gelijk helemaal zitten. Je gaat weinig kieskeurig te werk en gaat er van uit dat je beter maar een baan kunt hebben die niet helemaal bij je past, dan helemaal geen baan. Je kijkt daarom op alle vacaturesites en bij alle uitzendbureaus die je tegenkomt.
Als je al langer aan het solliciteren bent
Het omgekeerde komt ook voor, vooral bij mensen die al wat langer aan het solliciteren zijn. Moe geworden van steeds weer alle vacaturesites in de gaten houden en reageren op mogelijk passende functies, is de zin om te solliciteren wel een beetje weg. Je beperkt je nog maar tot het bekijken van een enkele vacaturesite, omdat je daar tot nu toe de beste vacatures op langs hebt zien komen. Eigenlijk weet je niet zo goed meer wat je nog moet doen om een geschikte baan te vinden. En als je dan een vacature hebt gevonden om op te reageren, dan schrijf je een standaardbrief en voeg je je standaard-cv toe, die je in de loop van de tijd geoptimaliseerd hebt.
Sollicitatiestrategie opstellen
In beide gevallen ben je niet heel erg effectief bezig. Of je besteedt veel te veel tijd aan sollicitaties die waarschijnlijk toch niets gaan opleveren óf je mist net die vacatures die de moeite waard zijn om op te reageren. In beide gevallen kan het helpen om een sollicitatiestrategie op te stellen en je daar aan te houden.
Met een sollicitatiestrategie bepaal je hoe je het solliciteren gaat aanpakken. Je brengt structuur aan in de enorme hoeveelheid vacatures die her en der verschijnen en je stelt jezelf concrete doelen.
Hoe doe je dat dan?
Ga er maar eens rustig voor zitten: die sollicitatiestrategie heb je waarschijnlijk niet in een kwartiertje klaar. Misschien is het het gemakkelijkste om te beginnen met het stellen van een doel. Je denkt misschien dat je doel wel duidelijk is, namelijk het vinden van een (leuke) baan. Dit moet je echter specificeren. Wat voor baan zoek je: wat voor soort functie, bij wat voor soort organisatie, hoeveel uur per week, waar? Je kunt bij het bepalen van je doel het SMART-principe gebruiken.
Maak je doelen SMART
Het SMART-principe is een managementmethode die gebruikt wordt om doelstellingen vast te leggen en te toetsen. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Je kunt je doel op deze manier concreet maken. Door alle vijf de letters te benoemen blijf je niet hangen in een vaag doel of een droombeeld dat niet is uit te voeren. Vooral de ‘R’ van realistisch is daarbij belangrijk. Je droom kan wel zijn om CEO van een techbedrijf te worden, maar als je net bent afgestudeerd, kan je beter eerst proberen om überhaupt door een techbedrijf te worden aangenomen.
Oriënteer je op de verschillende opties
Hoe je verder te werk gaat, hangt sterk af van de doelen die je jezelf hebt gesteld. Er zijn heel veel verschillende manieren om aan een baan te komen. Je kunt natuurlijk op vacaturesites kijken en uitzendbureaus bellen, maar daarnaast zijn er nog veel meer mogelijkheden. Je kunt naar carrièrebeurzen gaan, netwerkevents bezoeken, bedrijven bellen, social media inzetten, open sollicitaties doen… Noem het maar op. Oriënteer je dus op de verschillende opties die er zijn.
Bepaal jouw kanalen
In deze fase moet jij bepalen wat voor jou de beste kanalen zijn om een baan te bemachtigen. Dat kan bijvoorbeeld een branchegerichte vacaturesite zijn waarop veel vacatures in jouw sector geplaatst worden. Ben je net afgestudeerd en op zoek naar een startersbaan, dan is het misschien beter om je in te schrijven voor studentrecruitmentactiviteiten zoals inhousedagen en carrièrebeurzen. Is het je ultieme doel om bij een bepaald bedrijf te werken? Dan heeft het geen zin om te wachten totdat er een vacature van dat specifieke bedrijf op een algemene vacaturesite langskomt. Je kunt er dan beter naar informeren hoe dat bedrijf nieuw personeel werft. Misschien worden er wel open dagen georganiseerd waar je meer informatie kunt krijgen. Anders moet je denken aan het doen van een open sollicitatie.
Maak een to-do lijstje
Maak vervolgens een to-do lijstje. Hierop kun je onderscheid maken in eenmalige acties en acties die je bijvoorbeeld wekelijks moet herhalen. Een eenmalige actie kan zijn om van een bepaald bedrijf een contactpersoon te achterhalen aan wie jij je open sollicitatie kan richten. Hiervoor kun je bijvoorbeeld de website van het bedrijf bekijken, maar ook LinkedIn-profielen en berichten op socialmediakanalen. Ook kun je naar de HR-afdeling bellen om te vragen tot wie je je kunt wenden.
Een terugkerende actie kan bijvoorbeeld zijn dat je twee keer per week bepaalde vacaturesites op nieuwe vacatures checkt. Je kunt natuurlijk ook vacaturealerts instellen die in je postvak binnenkomen.
Geef structuur aan je sollicitatieactiviteiten
Met solliciteren kun je rustig de hele week bezig zijn. Als dat niet je bedoeling is of als je daar de tijd niet voor hebt, bepaal dan ook hoeveel tijd je er voor wilt uittrekken en wanneer je dat wilt doen. Is dat twee uur per dag of reserveer je daar je vrijdagochtend voor en doe je de rest van de week andere dingen. Door structuur te geven aan je sollicitatieactiviteiten, hou je het overzichtelijk. Zorg er wel voor dat je je droombaan niet mist doordat je je te strikt aan je sollicitatietijd houdt.
Evalueer de sollicitaties die je gedaan hebt
Ben je al langer aan het solliciteren, dan is het goed om al de sollicitaties die je hebt gedaan te evalueren. Het je vijftig brieven geschreven en maar twee uitnodigingen voor een gesprek gekregen? Kijk dan eens goed hoe dit kan komen. Beschikte jij wel over de gevraagde competenties? En als je je brieven nog een naleest, wat vind je daar nu dan van? Het is ook goed om te kijken naar de brieven die wel een positief resultaat (een uitnodiging voor een gesprek) opleverden. Wat hadden deze brieven gemeen: de soort organisatie waarbij je solliciteerde, de functie, het niveau van de functie of de manier waarop jij je presenteerde?
Als je een afwijzing krijgt, probeer er dan achter te komen waarom jij niet voor de volgende ronde bent uitgenodigd. Laat je niet afschepen met de tekst dat ‘een ander beter in het profiel past’.
Ga uit van je successen
Als duidelijk is wat tot nu toe de meest succesvolle manier van solliciteren voor je was, dan kun je daar op voortborduren. Misschien moet jij het wel hebben van netwerkgesprekken en is het reageren op een vacature op internet voor jou niet zinvol. Of past jouw profiel veel beter bij een overheidsorganisatie dan bij het bedrijfsleven. Dat wil niet zeggen dat je nooit meer op een andere manier mag solliciteren. Wees je er alleen van bewust waar jouw grootste kansen liggen.
Experimenteer als je het nog niet weet
Weet je nog niet wat voor jou de grootste kans op succes is? Experimenteer dan bij je sollicitaties. Maak bijvoorbeeld verschillende types cv’s (zoals een chronologisch cv en een vaardigheden-cv) en kijk waarmee je de beste resultaten boekt. Of kijk welk recruitmentbureau het beste bij je past.
Experimenteer ook met je motivatie in je brief. Wat slaat wel aan en wat niet? In het begin moet je hier de nodige tijd in investeren, maar uiteindelijk weet je wat het beste resultaat oplevert.
Werk aan je personal branding
Als je weet wat je wilt, dan kun je ook werken aan je personal branding. Je moet als het ware reclame voor jezelf als product maken. Je moet je sterke eigenschappen benadrukken en zorgen voor een goede ‘verpakking’. Dat kan je uiterlijk zijn bij een persoonlijk gesprek, maar ook je brief en cv bij een schriftelijk sollicitatie. Wees je er van bewust wat je te bieden hebt en zorg ervoor dat je presentatie aansluit bij de functie en de organisatie.
Kijk naar je resultaten
Als je je sollicitatiestrategie een poosje hebt toegepast, kijk dan eens hoe die bevalt. Boek je betere resultaten dan voordat je hem toepaste? Wat gaat er wel goed en wat niet? Blijf scherp, volg de actualiteit en stel je strategie eventueel bij. Blijf ook altijd in gesprek met medesollicitanten. Jij kunt ook je voordeel doen met hun ervaringen.